Ποιὸς εἶναι ὁ Stalker, αὐτὴ ἡ μυστηριώδης προσωπικότητα;
Α. Ταρκόφσκι:
Αὐτὴ ἡ ταινία μιλάει γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἀναζητάει κάτι, ἀλλὰ μὲ πολὺ συγκεκριμένο τρόπο. Ὄντας ὡστόσο ἰδεαλιστής, παραμένει ἕνα εἶδος ἱππότη στὴ μάχη γιὰ πνευματικὲς ἀξίες. Ὁ ἥρωας, stalker, τοποθετεῖται στὴν ἴδια τροχιὰ μὲ τὸν Δὸν Κιχώτη ἢ τὸν Πρίγκιπα Μίσκιν, αὐτὰ τὰ πρόσωπα ποὺ τὰ ἀποκαλοῦν «ἰδεαλιστὲς» στὰ μυθιστορήματα. Καὶ εἶναι ἀκριβῶς ἐπειδὴ εἶναι ἰδεαλιστές, ποὺ ὑπομένουν τὶς ἧττες στὴν πραγματικὴ ζωή.
Θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ μιλήσει γιὰ «προσωπικότητες σὰν τοῦ Χριστοῦ;
Α. Ταρκόφσκι:
Κατὰ κάποιο τρόπο. Γιὰ μένα, πρόκειται γιὰ προσωπικότητες ποὺ ἐκφράζουν τὴ δύναμη τοῦ ἀδύναμου. Αὐτὴ ἡ ταινία μιλᾶ ἐπίσης καὶ γιὰ τὴν ἐξάρτηση τοῦ ἀνθρώπου σὲ σχέση μὲ τὴ δύναμη ποὺ αὐτὸς ὁ ἴδιος δημιούργησε. Ἡ δύναμη τὸν καταστρέφει στὸ τέλος καὶ ἡ ἀδυναμία ἀναδείχνεται ἡ μοναδική, ἡ ἀποκλειστικὴ δύναμη.
Τί κάνει ὁ ἄνθρωπος γιὰ νὰ συναισθανθεῖ αὐτὴ τὴ δύναμη τοῦ ἀδύναμου;
Α. Ταρκόφσκι:
Δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ βασικό. Οἱ πράξεις τοῦ πιστοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ νὰ εἶναι ἐντελῶς παράλογες, καθόλου λογικὲς ἢ συνετές. Κατὰ τὴ γνώμη μου, ἡ πνευματικότητα πάντα ξεφεύγει ἀπ’ αὐτὲς ποὺ ἀποκαλοῦμε σώφρονες πράξεις. Οἱ «γελοῖες», οἱ «ἄτοπες» πράξεις ἔχουν μία ἀνώτερη μορφὴ πνευματικότητας.
Αὐτὸ ποὺ λέμε «χάρη».
Α. Ταρκόφσκι:
Ναί. Ὡστόσο αὐτὲς οἱ πράξεις δὲ γίνονται στὸ ὄνομα τῆς χάρης, ἀλλὰ γιὰ νὰ δραπετεύσεις ἀπ’ τὸν κόσμο, αὐτὸν ποὺ ὑπάρχει σήμερα, ἔτσι ὅπως χτίστηκε, μὴ μπορώντας σὲ καμιὰ περίπτωση νὰ δημιουργήσει ἕναν πνευματικὸ ἄνθρωπο. Αὐτὸ ποὺ εἶναι σημαντικὸ καὶ ὁδηγεῖ ὅλη τὴν πορεία τοῦ Stalker, εἶναι αὐτὴ ἡ δύναμη ποὺ τὸν ὁδηγεῖ στὸ νὰ μὴν εἶναι κοινός, ποὺ τὸν κάνει γελοῖο, ἠλίθιο, ἀλλὰ ποὺ τὸν ἀνυψώνει ὡς τὴ μοναδικότητά του, ὡς τὴν πνευματικότητά του. Αὐτὴ ἡ μὴ συνετὴ δύναμη εἶναι ἡ πίστη του.
Ἡ Ζώνη εἶναι ὁ χῶρος αὐτὸς τῆς πίστης;
Α. Ταρκόφσκι:
Πολὺ συχνὰ μὲ ρωτοῦν γιὰ τὸ τί ἐκπροσωπεῖ αὐτὴ ἡ Ζώνη. Μόνο μία ἀπάντηση ὑπάρχει. Ὁ ἴδιος ὁ Stalker ἐπινόησε τὴ Ζώνη του. Τὴ δημιούργησε γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ὁδηγήσει μερικοὺς πολὺ δυστυχισμένους ἀνθρώπους καὶ νὰ τοὺς ἐμφυσήσει τὴν ἰδέα τῆς ἐλπίδας. Τὸ δωμάτιο τῶν ἐπιθυμιῶν εἶναι ἐπίσης μία δημιουργία τοῦ Stalker, μία πρόκληση ἀπέναντι στὸν ὑλικὸ κόσμο. Αὐτὴ ἡ πρόκληση, κατασκευασμένη στὸ μυαλὸ τοῦ Stalker, ἀντιστοιχεῖ μὲ μία πράξη πίστης.
(Πηγή: Antoine de Baecque «ΑΝΤΡΕΪ ΤΑΡΚΟΦΣΚΙ μία ξενάγηση στὸ ἔργο του», μετάφραση: Δῶρα Δημητρούλια, ἐκδόσεις Γκοβόστης. Ἀθήνα 1991)
Ἀέρα Πατέρα 